De ongeziene monetaireverstrakkingscyclus die de centrale banken van de grote ontwikkelde landen hebben aangevat, luidt het einde in van ruim een decennium ultra-inschikkelijk beleid (nulrente of zelfs negatieve rente, effecteninkopen enz.) en veroorzaakt een ingrijpende correctie op zowel de aandelen- als de obligatiemarkten.

De bijzonder hoge inflatie, die aanvankelijk ten onrechte als een tijdelijk fenomeen werd gezien, heeft de centrale banken ertoe genoopt van de strijd tegen die inflatie hun topprioriteit te maken, ondanks de negatieve gevolgen van strakkere financiële voorwaarden voor de economische activiteit. Het risico dat de inflatieverwachtingen toenemen, waardoor de prijzen helemaal op hol kunnen slaan, wordt immers als de grootste dreiging gezien.

Omkering van de Amerikaanse rentecurve

De doortastende taal en ingrepen van de centrale banken hebben de rente fors de hoogte in gejaagd, op zowel de korte als de lange looptijden. Eind 2021 stond de Duitse rente in de eurozone voor alle looptijden tot en met 15 jaar in het rood. Vandaag zit de Duitse rentecurve weer volledig in positief terrein. In de VS is de rentecurve sterk omgekeerd: de tweejaarsrente staat in de buurt van 4,75% en zo'n 0,5% boven de tienjaarsrente. Zo'n ommekeer is niet goed voor de groeivooruitzichten.

Europa en de energiecrisis

De economische cijfers verslechteren, zoals blijkt uit de recente evolutie van de voorlopende indicatoren, zeker die van de verwerkende industrie. De eurozone wordt vleugellam gemaakt door de torenhoge energieprijzen en het consumentenvertrouwen ligt op apegapen. Het centrale scenario is dat er een recessie zit aan te komen. De sterke daling van de gasprijzen (de voorraden zijn grotendeels aangevuld, er is meer dan genoeg vloeibaar aardgas, het blijft zacht weer enz.) in de afgelopen weken is echter een bemoedigende factor, die, als hij de komende maanden aanhoudt, de omvang en de duur van de krimp van de activiteit zou kunnen beperken. De energiecrisis zal op korte termijn echter niet opgelost raken, aangezien het waarschijnlijk moeilijk zal zijn om de voorraden voor de winter van 2023 aan te vullen, doordat de invoer van Russisch gas (iets wat begin 2022 nog kon) vermoedelijk volledig zal moeten worden vervangen.

De zware correctie op de financiële markten wordt bevestigd

Op de financiële markten hebben de forse renteverhogingen automatisch tot een grote obligatiecrash geleid. De pan-Europese markt heeft sinds het begin van het jaar bijna 20% verloren, en dat is een historische daling. Bij de aandelen is de correctie minder zwaar, maar toch ook aanzienlijk: de wereldwijde index verloor uitgedrukt in euro meer dan 10%. We zien echter grote prestatieverschillen tussen de sectoren onderling. IT, communicatiediensten en luxegoederen zijn de sectoren die het meest onder de stijgende rente lijden, terwijl energie en defensievere sectoren zoals basisconsumptiegoederen en gezondheidszorg meer gespaard blijven.

Focus op de lange termijn voor beleggers

In dat klimaat van sterke economische vertraging en monetaire verkrapping blijft voorzichtigheid tegenover aandelen geboden. De recente verwachtingen van beleggers dat de Federal Reserve het roer zou omgooien naar een monetaire versoepeling, werden al snel in de kiem gesmoord. Na die forse correctie van de twee belangrijkste vermogenscategorieën zien wij toch een lichtpuntje: de rendementsverwachtingen voor de lange termijn nemen toe voor een evenwichtige portefeuille door de lagere waarderingen van de aandelen- en de obligatiebeleggingen. Toch mogen we niet vergeten dat de nauwe relatie tussen waardering en rendement enkel geldt bij een langetermijnhorizon.

Damien Petit, commercieel directeur Private Banking, Banque de Luxembourg