contact op te nemen met uw vertrouwde adviseur, bij voorkeur via telefoon of beveiligde e-mail, of vooraf een afspraak te maken voor een gesprek.
Zo gebruiken we momenteel zoveel mogelijk de telefoon en onze beveiligde digitale kanalen. Indien u een persoonlijk onderhoud met uw adviseur wenst, raden we u aan vooraf een afspraak te maken.
4 minHet beding van aanwas: een aantrekkelijk instrument voor vermogensplanning
Het beding van aanwas is een doeltreffend instrument voor vermogensplanning waarmee partners (gehuwd of samenwonend) bepaalde goederen vrij van successierechten kunnen overdragen.
De inhoud van dit artikel is bestemd voor Belgische ingezetenen
Met een beding van aanwas kunnen partners (gehuwd of samenwonend) specifieke vermogensbestanddelen op een fiscaal aantrekkelijke manier aan elkaar doorgeven. Het is een vorm van vermogensplanning waarmee de langstlevende partner bepaalde goederen (uit onverdeeld vermogen of het eigen vermogen van zijn of haar partner) verkrijgt zonder successie- of schenkingsrechten te betalen2, mits aan bepaalde voorwaarden voldaan is.
Concreet werkt het beding van aanwas als volgt: een persoon (de 'overdrager') draagt, indien hij of zij als eerste overlijdt, een verdeeld goed of zijn of haar deel in een goed in onverdeeldheid over aan zijn of haar partner1 (de 'verkrijger'). Als tegenprestatie draagt de verkrijger een gelijkwaardig verdeeld goed of zijn of haar deel in het onverdeelde goed over als hij of zij zelf als eerste zou overlijden.
De overdracht van de ene partner gebeurt als tegenprestatie voor die van de andere partner, waardoor het beding van aanwas een 'wederkerig kanscontract' is, wat wil zeggen dat beide partners zich ertoe verbinden iets over te dragen wanneer zich een onzekere toekomstige gebeurtenis voordoet, meer bepaald het overlijden van een partner.
Het doel daarvan is dat de langstlevende partner de enige eigenaar van het gedeelde goed of de uitgewisselde goederen wordt.
Om te bepalen of het beding van aanwas ten bezwarende titel is, wordt gekeken naar de levensverwachting en de waarde van de goederen die iedere partij overdraagt. Het is de bedoeling dat beide partijen bij het sluiten van het contract evenwichtige winst- en verlieskansen hebben. De voordelige fiscale behandeling van dit beding is voor inwoners van het Vlaams Gewest bevestigd in verschillende voorafgaande beslissingen en voor het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in een voorafgaande beslissing uit 2007 en een antwoord van de minister van Financiën aan de Kamer.
Aan welke basisregels moet voldaan zijn?
Een goede formulering van het beding is essentieel om aan te tonen dat het om een contract ten bezwarende titel gaat, met een gelijkwaardige inbreng en gelijkwaardige overlevingskansen voor iedere partner. Zo kan het nuttig zijn om bij het sluiten van het beding te beschikken over een medisch attest dat de gezondheidstoestand van beide partijen bevestigt en over stukken die het bedrag staven dat iedere medecontractant inbrengt of overdraagt.
Merk op dat dit beding, aangezien het geen overdracht 'ten kosteloze titel' is, niet in aanmerking zal worden genomen om het reservataire erfdeel van de kinderen te bepalen wanneer de eerste medecontractant overlijdt. De kinderen (van de partners die voor een bepaald goed in een beding van aanwas hebben voorzien) kunnen het beding dus op geen enkele manier aanvechten.
Het beding van aanwas maakt een robuuste en blijvende vermogensplanning tussen partners mogelijk. In tegenstelling tot een testament of een schenking onder echtgenoten, kan het beding van aanwas niet eenzijdig worden herroepen.
Enkele praktische tips voor de toepassing van een beding van aanwas op een effectenrekening
Aangezien het beding van aanwas alleen kan worden herroepen indien beide partijen daarmee instemmen, dienen de partijen voor elke verrichting (geldopname, overschrijving) op de betrokken effectenrekening systematisch samen te handelen. Dat kan worden geformaliseerd in de overeenkomst van het beding van aanwas door middel van een verbod op vervreemding3 (behoudens met het akkoord van beide partijen).
Wij raden aan om te zorgen voor een goede traceerbaarheid van de tegoeden die onder het beding van aanwas vallen. Wat dat betreft is het ook nuttig om een beding van subrogatie op te nemen en eventuele vermenging met vermogensbestandsdelen die niet onder het beding van aanwas vallen, te vermijden.
Als het beding van aanwas wordt gedaan bij onderhandse akte, is het wellicht ook zinvol om de datum ervan te officialiseren door de akte spontaan ter registratie voor te leggen4.
Tot slot is het, om een eventuele toepassing van de antimisbruikbepalingen door de belastingadministratie te voorkomen, aangewezen de verschillende niet-fiscale redenen voor het sluiten van het beding van aanwas duidelijk in de overeenkomst te omschrijven.
Conclusie
Het beding van aanwas is een doeltreffend instrument voor vermogensplanning waarmee partners (gehuwd of samenwonend) een of meer specifieke vermogensbestanddelen vrij van successierechten kunnen overdragen en elkaar blijvende bescherming kunnen bieden.
1Een beding van aanwas kan niet worden toegepast op goederen die behoren tot het gemeenschappelijke vermogen van de echtgenoten.
2Wanneer het beding van aanwas betrekking heeft op onroerende goederen, is de aanwas voor de langstlevende onderworpen aan het verkooprecht.
3Merk op dat iedere partij wel zelfstandig verkoopbeslissingen met betrekking tot de individuele effecten op de effectenrekening kan nemen. Die zijn niet strijdig met het verbod op vervreemding, aangezien dat betrekking heeft op het geheel (universaliteit) van (de) goederen (de effectenrekening) en niet op de afzonderlijke componenten van de effectenrekening.
4Op de registratie van de akte is een algemeen vast recht van 50 euro verschuldigd.
